De verbinding tussen passie en psychische gezondheid is een fascinerend onderwerp dat steeds meer aandacht krijgt binnen de psychische hulpverlening. Het hebben van een passie kan namelijk een positieve invloed hebben op het verminderen van stress, angst en depressie. Kees den Hamer, regiebehandelaar bij Hezenberg GGZ, deelt in dit artikel zijn inzichten over de link tussen passie en psychische gezondheid.
Zingeving
Zingeving speelt een cruciale rol in ons dagelijks leven en heeft een grote impact op onze psychische gezondheid. Kees: “Het is een belangrijk element bij het herstellen van het evenwicht in ons functioneren, vooral bij mensen die te maken hebben met zware lasten en persoonlijke problemen. Bij Hezenberg GGZ komen we deze mensen tegen en zijn welkom om te kunnen werken aan hun herstel. Hierdoor kunnen ze weer energie ontwikkelen en nieuwe bronnen aanboren in zichzelf, wat kan leiden tot inzicht en een gezonder evenwicht in functioneren.”
Passie
Wanneer we de kracht van zingeving kunnen benutten als een ondersteunend element om stress, angst en depressie beter te kunnen hanteren, hoe verhoudt dit zich dan tot passie? Versterken zingeving en passie elkaar en leiden ze tot een nog steviger basis in termen van draagkracht en draaglast? En op welke manier kunnen we dit al dan niet laten meespelen bij het verlenen van hulp? Kees: “Passie is een intrinsieke motivatie die voortkomt uit hartstocht en liefde voor iets. Het kan een positieve impact hebben op ons geluksgevoel, vooral als andere aspecten in ons leven niet zo soepel lopen. Het vinden van vreugde en bevrediging in onze hobby’s, werk of sociale contacten kan bijdragen aan ons geluk. Passie gaat echter verder dan interesse hebben in iets. Het gaat om een diepe drive en bereidheid om er veel tijd en moeite in te steken. Het geluksgevoel dat we ervaren bij het uitoefenen van onze passie is intenser dan wanneer we slechts geïnteresseerd zijn. Passie is een positief gevoelselement dat van binnenuit wordt ervaren. Het hebben van een passie kan echter ook uitdagend zijn, omdat sociale en maatschappelijke normen en waarden vaak gericht zijn op het nastreven van succes en materialisme. Het hebben van een passie wordt vaak niet gezien als een bijdrage aan succes. Dit kan het moeilijk maken om de keuze voor passie te maken, ondanks het positieve effect dat het kan hebben op ons welzijn.”
Een aanvulling of een verstoring?
Als we erkennen dat het hebben van een passie de verbindingen in onze hersenen kan versterken en ons creatiever kan maken, dan is het relevant om te kijken hoe we dit kunnen integreren in de geboden hulpverlening. Kan passie een middel zijn om stressvolle momenten beter het hoofd te bieden, doordat het ons gelukshormoon stimuleert en voor rust en ontspanning zorgt? Als dat het geval is, lijkt passie een waardevolle aanvulling te zijn in de gesprekken binnen de hulpverlening. Kees: “Het is belangrijk om op te merken dat passie ook een verstoring kan veroorzaken in ons evenwicht als het obsessief wordt. Het verliezen in onze passie kan leiden tot verstoringen op andere levensgebieden, zoals het verwaarlozen van relaties, werk en familie. Denk bijvoorbeeld aan de obsessie met gamen, waarin het verliezen van tijd en contact met de realiteit kan leiden tot isolement en onbalans.”
Krachtbronnen
Wanneer iemand zich aanmeldt voor hulpverlening bij de Hezenberg, vindt er een grondig onderzoek plaats om de problemen in kaart te brengen. Hierbij wordt er niet alleen gekeken naar kwetsbaarheden en oorzaken, maar ook naar beschermende factoren die kunnen helpen bij het aanpakken van de problemen. Een van deze krachtbronnen kan het hebben van een passie zijn.
Geen doel op zich
Kees: “Het hebben van een passie heeft alleen een positief effect als er ook een gezonde balans is op andere levensgebieden. Het ontbreken van deze balans komt regelmatig voor bij mensen die bij de Hezenberg in behandeling zijn. Het is daarom van cruciaal belang dat de hulpverlener oog heeft voor het herstellen van deze balans en niet alleen focust op de passie. Het hebben of ontwikkelen van een passie is dan ook geen doel op zich binnen de geboden hulpverlening, maar kan wel een middel zijn dat kan helpen. Het is aan de hulpverlener om tijdens het intakeproces te verkennen wat de patiënt in het verleden prettig vond om te doen en stil te staan. Daarnaast kan het stellen van de vraag waar de patiënt energie van krijgt ook inzicht geven in mogelijke passies.”
Een gezonde balans
Kees: “Kortom, binnen de geboden hulpverlening kan het hebben of verwerven van een passie een waardevol middel zijn om bij te dragen aan het verminderen van stress, angst en depressie. Het hebben van een passie kan bijdragen aan ons geluk en ons helpen een gezonder evenwicht in ons functioneren te vinden. Het is echter belangrijk om ook oog te hebben voor een gezonde balans op andere levensgebieden en ervoor te zorgen dat de passie geen verstoring veroorzaakt. Daarom is het integraal onderzoeken van het functioneren van mensen die in behandeling zijn en het in kaart brengen van beschermende factoren van groot belang binnen de hulpverlening.”